Waarom vitamine D je aandacht verdient?

Is een streepje zonlicht voldoende om vitamine D aan te maken? Genoeg om je te beschermen tegen broze botten en cardiovasculaire aandoeningen, je weerstand te verhogen, of je goed in je vel te voelen? Als je in Noord-Europa woont, is een bloedonderzoek om dit te achterhalen geen overbodige luxe. Wanneer spreken we van een tekort? En hoe kan je dat aanvullen? In deze blog kom je te weten waarom de juiste hoeveelheid vitamine D het verschil maakt.

Wat is vitamine D?

Strikt genomen is vitamine D geen vitamine, maar een in vet oplosbaar hormoon dat zorgt voor de opname van calcium en fosfaat in het lichaam. We onderscheiden verschillende soorten vitamine D, waarvan er twee in voeding voorkomen: vitamine D2 (ergocalciferol) en vitamine D3 (cholecalciferol).

Beiden worden gevormd onder invloed van ultraviolette straling (uv-straling) uit de zon. Vandaar de benaming ‘zonvitamine’. Vitamine D2 vind je terug in bepaalde paddenstoelen en schimmels, vitamine D3 in de huid van mens en dier. Daarom komt vitamine D3 van nature voor in voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong.

Vitamine D3 die in onze huid wordt aangemaakt, wordt als niet-actieve stof opgeslagen in het vetweefsel van ons lichaam. Vervolgens zetten lever en nieren deze cholecalciferol om tot de actieve vorm van vitamine D3 (1α,25-dihydroxyvitamine D3).

Waarom vitamine D onmisbaar is voor onze gezondheid?

Dat vitamine D een belangrijke rol speelt bij sterke botten en tanden, wist je ongetwijfeld al. Maar ook je hart, hersenen en nog veel meer organen hebben er baat bij. Onderzoekers hebben immers ontdekt dat veel van onze lichaamsweefsels, zoals de darmen, het hart, de prostaat, de spieren, de endocriene klieren en de bloedvaten, vitamine D-receptoren hebben. Sterker nog: uit recente wetenschappelijke studies is gebleken dat een goede vitamine D-voorziening op termijn gunstig is voor de levensverwachting en kwaliteit van leven en de preventie van enkele veelvoorkomende (chronische) ziekten. Zoals bijvoorbeeld metabool syndroom, diabetes type 2, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, infectieziekten, kanker en mentale aandoeningen. Daarom is het zo belangrijk dat je het hele jaar door voldoende vitamine D inneemt, een eenvoudige (en goedkope) investering in je gezondheid. Periodieke bloedafnames ter controle van je calcidiolserumspiegel is een belangrijk hulpmiddel om te zien of de vitamine D-inname toereikend. Maar ook om na te gaan dat er geen te hoge calcidiolspiegels ontstaan.

We zoomen in op de belangrijkste voordelen.

Gezonde botten en tanden

Zonder vitamine D kunnen onze darmen geen calcium opnemen. Dat verklaart het belang van vitamine D voor onze botten en tanden. Met voldoende vitamine D is het lichaam in staat 30 tot 40% van het calcium uit de voeding op te nemen. Wanneer de vitamine D-spiegel te laag is, dan is dat slechts 10% tot 15%.

De gevolgen van een tekort?
Bij kinderen kan dat rachitis (stoornis van de botvorming) veroorzaken en bij volwassenen kan het leiden tot breuken, een lagere botdichtheid en osteoporose.

Goede werking van het immuunsysteem

Vitamine D activeert het afweersysteem. Veel immuuncellen hebben niet alleen vitamine D-receptoren, maar kunnen ook vitamine D omzetten naar zijn actieve vorm. Op die manier helpt vitamine D om binnendringende bacteriën en virussen te weren. Recent onderzoek toont aan dat vitamine D ook een belangrijke rol zou spelen bij de bescherming tegen acute luchtweginfecties.

Een tekort aan vitamine D wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op auto-immuunziekten, vatbaarheid voor infecties en een trager herstel na ziekte.

Vermindert de groei van kanker

Vitamine D speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de celgroei. Volgens onderzoek zou het daardoor ongeremde celvermeerdering helpen voorkomen. Zo zou het de celdeling verminderen, de bloedtoevoer naar de tumor beperken, de vernietiging van kankercellen vergroten en de verspreiding van kankercellen beperken.

Kleine kanttekening: met vitamine D verklein je het risico op kanker niet. Maar je overlevingskansen zouden wel toenemen. Dat blijk alleszins uit gerandomiseerd onderzoek.

Ondersteunt het zenuwstelsel

Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D het risico op neurologische symptomen en aandoeningen zoals multiple sclerose verlaagt. Vitamine D bevordert immers de gezondheid van de myelineschede, een vettige witte stof die ervoor zorgt dat signalen in het zenuwstelsel zonder verstoring worden doorgegeven, waardoor een optimaal cognitief functioneren mogelijk is.

Studies hebben ook aangetoond dat mensen met een lager vitamine D-niveau (<25 nmol/L) meer kans hebben op dementie dan mensen met een hoger niveau (>50 nmol/L) vitamine D.

Beschermt het hart

Vitamine D heeft een positieve invloed op de bloeddruk, waardoor het risico op een beroerte en een hartaanval kleiner wordt. Het houdt immers de slagaders soepel en ontspannen, waardoor de bloeddruk daalt en het cholesterolgehalte verlaagt.

Ondersteunt de geestelijke gezondheid

Zit je in de zomer beter in de je vel dan tijdens de donkere wintermaanden? Ook hier zit vitamine D voor iets tussen. In de hersenen bevinden zich immers vitamine-D-receptoren. Binding van vitamine D op die receptoren zorgt ervoor dat er bepaalde stoffen worden aangemaakt in de hersenen. Eén van die stoffen is serotonine, de stof die ons humeur beïnvloedt. Uit onderzoek blijkt dat door een tekort aan vitamine D het serotoninegehalte in de hersenen wordt verlaagd. Niet zonder gevolgen. Een serotoninetekort kan leiden tot depressie. Maar verder onderzoek om dit te bevestigen is nodig.

Hoeveel vitamine D hebben we nodig en hoe zijn we zeker dat we voldoende opnemen?

Meten is weten, dus een bloedtest om je vitamine D-gehalte te bepalen is echt geen overbodige luxe. Er is sprake van een normale vitamine D bij een waarde gelijk aan 50-80 nmol/l of hoger. Bij een niveau hoger dan 210 nmol/l wordt de gezonde bovengrens overschreden.

De officiële aanbevolen dagelijkse inname via voeding eventueel aangevuld met supplementen bedraagt tot 400 internationale eenheden (IE) per dag voor baby’s jonger dan 12 maanden, en 800 IE voor kinderen, adolescenten, volwassenen, senioren en zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven.

Om de nodige vitamine D binnen te krijgen, moet je je per dag tussen 5 en 30 minuten aan zonlicht blootstellen. Dat is de norm, al hangt deze af van je huidtype, genetische aanleg, woonplaats, de weersomstandigheden en de tijd van het jaar. We hoeven er geen tekening bij te maken: in onze streken, met ons klimaat en onze winterkleding, krijgen we vooral tussen oktober en maart onvoldoende zonlicht op onze huid. Ook de vitamine D uit voeding zoals vette vis, eigeel en runderlever levert ons niet de nodige hoeveelheid op. Enkele voorbeelden:

• Een stuk zalm van 100 gr: 563 IE vitamine D
• De dooier van een middelgroot ei: 40 IE
• 100 gr paddenstoelen levert: tussen 40 en 150 IE (afhankelijk van de soort paddenstoel, of het al dan niet biologisch geteeld is en of het vóór consumptie zonlicht heeft gezien).

Je ziet: zelfs als je vitamine D uit voedsel haalt, moet het in het lichaam worden omgezet in de bio-effectieve vorm voordat het zijn werk kan doen. Je voeding aanvullen met een natuurlijk vitamine D3-suppelement is zeker een bloedonderzoek waard.

Voor de optimale opname van vitamine D is een gezonde nier en lever een voorwaarde. Is dat niet het geval dan overleg je best met je arts over de aanvulling met de juiste dosis.

Neem je langdurig hooggedoseerde supplementen in zonder het bloed te controleren, dan kan je een vitamine D-vergiftiging oplopen. Mogelijke gevolgen hiervan zijn een verhoogde bloed- en calciumwaarden. Deze verhoogde calciumwaarden zorgen op hun beurt voor tal van symptomen zoals vermoeidheid, verwardheid, dorst, spijsverteringsproblemen en de continue drang om te urineren. Verder kan een vergiftiging verantwoordelijk zijn voor botverlies, nierfalen en dehydratatie. Doe dus eerst een bloedtest en vul dan eventueel je voeding aan met een betrouwbaar natuurlijk supplement.

Wat je ook moet weten over vitamine D

• Combineer vitamine D3 met vitamine K2. Waarom? Omdat deze combinatie een synergetisch en harmonieus effect heeft. Samen zorgen ze dat het opgenomen calcium wordt afgezet in de botten en niet in de slagaders.
  
• Wanneer je vitamine D-supplementen neemt, laat dan elke drie maanden je 25(OH)D-gehalte testen om te zien hoe gemakkelijk je het opneemt en om de benodigde dosis dienovereenkomstig aan te passen.
  
• Voor een optimale synthese van vitamine D moet je de huid zonder zonnebrandcrème aan de zon blootstellen, omdat zonnebrandcrème de UVB-stralen blokkeert. Dat zijn de stralen die de vitamine omzetten in de bioactieve vorm van vitamine D. Maar let op: wees altijd voorzichtig wanneer je in de zon gaat, want de schadelijke effecten van de zon worden niet gecompenseerd door de voordelen voor de gezondheid.

Vitamine D te kort en nood aan een natuurlijk vitamine D-supplement? Vertrouw dan op Physalis Vitamine D3 forte