Zo houd je je gewrichten gezond: voorkom pijn en ontstekingen

Een knie die protesteert bij elke stap, een stijve heup na een lange dag zitten, stramme ellebogen of polsen die niet meer zo soepel bewegen. Iedereen herkent het vast wel. Een gewrichtsontsteking kan je dagelijks leven flink beïnvloeden en zorgen voor pijn, zwelling en stijfheid. Maar waarom gebeurt dit, en vooral: wat kun je eraan doen? In deze blog ontdek je wat gewrichtsontsteking veroorzaakt en hoe je je gewrichten soepel en pijnvrij houdt. Van natuurlijke remedies en slimme voedingskeuzes tot kleine aanpassingen in je dagelijkse routine die een groot verschil maken.

Wat is gewrichtsontsteking?

Je gewrichten verbinden je botten en zorgen ervoor dat je vrij kunt bewegen. Overal in je lichaam zitten gewrichten, van je knieën en heupen tot je polsen en schouders. Ze worden beschermd door kraakbeen en synoviale vloeistof, die schokken opvangen en wrijving verminderen. Maar soms raakt dit beschermende weefsel beschadigd of hoopt er te veel vocht op, waardoor een gewricht ontstoken raakt. Dit uit zich in pijn, zwelling en stijfheid. De getroffen gewrichten kunnen er ook vergroot of misvormd uitzien. Gewrichtsontsteking kan verschillende oorzaken hebben, zoals blessures, infecties, overbelasting en bepaalde gezondheidsproblemen. Artritis is een verzamelnaam voor gewrichtsontstekingen.

Ontsteking is een natuurlijke manier waarop je lichaam zich verdedigt tegen schade en ziektes. Je immuunsysteem stuurt afweercellen en signaalstoffen op pad om indringers te bestrijden en infecties te voorkomen.

Wat is een ontstekingsreactie? Ontsteking is een natuurlijke manier waarop je lichaam zich verdedigt tegen schade en ziektes. Je immuunsysteem stuurt afweercellen en signaalstoffen op pad om indringers te bestrijden en infecties te voorkomen. Dit is een nuttig proces, maar als de ontstekingsreactie te lang aanhoudt en niet wordt afgeremd, kan het juist schadelijk worden. Dit noemen we chronische ontsteking.

Wat zorgt voor gewrichtsontsteking?

Je lichaam heeft een slim afweersysteem. Wanneer je een blessure oploopt, een infectie krijgt of je gewrichten overbelast, komt het direct in actie door ontstekingsmediatoren vrij te maken. Soms is dit een tijdelijke reactie, maar in andere gevallen houdt de ontsteking aan en veroorzaakt het pijn en stijfheid. De meest voorkomende oorzaken zijn:

Auto-immuunziekten

Bij aandoeningen zoals reumatoïde artritis raakt het immuunsysteem ontregeld en valt het gezond gewrichtsweefsel aan, met name het synovium (de bekleding van de gewrichtsvliezen), wat leidt tot ontsteking en gewrichtsschade.

Blessures

Een val, een verkeerde beweging of langdurige overbelasting kan een gewrichtsontsteking veroorzaken. Als een blessure niet goed herstelt, kan dit spierzwakte, verkeerde lichaamshouding en aanhoudende gewrichtsklachten veroorzaken.

Het natuurlijke verouderingsproces

Met de jaren krijgen je gewrichten het zwaar te verduren. Het kraakbeen, dat als een schokdemper fungeert, slijt langzaam, wat kan leiden tot artrose. Dit is de meest voorkomende vorm van artritis, vooral bij ouderen, en wordt gekenmerkt door de afbraak van kraakbeen en onderliggend bot. Daarnaast neemt de hoeveelheid gewrichtsvloeistof af, waardoor bewegen minder soepel wordt.

Voeding

Voeding speelt een cruciale rol in de gezondheid van je gewrichten. Suikers, geraffineerde koolhydraten, bewerkte oliën en fastfood kunnen ontstekingen aanwakkeren en gewrichtsklachten verergeren. Vooral schommelingen in de bloedsuikerspiegel en insulineresistentie kunnen niet alleen tot systemische ontstekingen leiden, maar ook rechtstreeks je gewrichten aantasten.

Stress

Langdurige mentale, emotionele of fysieke stress verstoort je immuunsysteem en zet je lichaam in een constante staat van paraatheid. Dit kan bijdragen aan het ontstaan of verergeren van gewrichtsontsteking. Hoe langer je last hebt van chronische stress, hoe destructiever het stresshormoon cortisol wordt, waardoor chronische ontstekingen en gewrichtsklachten kunnen verergeren.

Overgewicht

Extra lichaamsgewicht belast gewrichten zoals de knieën, heupen en onderrug. Dit versnelt de slijtage van kraakbeen en vergroot de kans op gewrichtsontstekingen en artrose. Bovendien kan overgewicht ontstekingen in het hele lichaam versterken, wat de gewrichtsgezondheid verder onder druk zet.

Beweging

Lichaamsbeweging is cruciaal voor soepele gewrichten, maar zowel te weinig als te veel beweging kan problemen veroorzaken. Te weinig beweging leidt tot verzwakte spieren en stijve gewrichten, terwijl overbelasting of repetitieve bewegingen ontstekingen kunnen uitlokken. De juiste balans tussen activiteit en rust is essentieel voor gezonde gewrichten.

Genetische factoren

Sommige mensen lijken gevoeliger voor gewrichtsproblemen dan anderen. Dat komt deels door genetische aanleg. Bepaalde genen kunnen het risico op auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en lupus verhogen. Daarnaast bepalen je genetische eigenschappen mede hoe sterk en veerkrachtig je kraakbeen en gewrichtsweefsels zijn. Dit betekent dat sommige mensen van nature meer vatbaar zijn voor gewrichtsontstekingen en slijtage.

Wat kunnen we doen om gewrichtsontsteking te voorkomen?

Je kunt je genetische aanleg niet veranderen, maar wel je dagelijkse gewoonten. Met de juiste leefstijlkeuzes, zoals een gezond voedingspatroon en voldoende beweging, hou je je gewrichten soepel en sterk. In de volgende secties bespreken we de belangrijkste strategieën.

Verminder ontstekingen met de juiste voeding

Zoals je hierboven hebt gelezen, heeft voeding een grote invloed op gewrichtsontsteking. Bepaalde voedingsmiddelen verergeren klachten, terwijl andere juist helpen je gewrichten soepel en sterk te houden. Door geraffineerde suikers, bewerkte oliën, fastfood, kant-en-klare maaltijden en kunstmatige toevoegingen te vermijden, krijgt je lichaam de kans om te herstellen en ontstekingen te verminderen. Merk je dat bepaalde voedingsmiddelen bij jou klachten geven, zoals een opgeblazen gevoel, maagzuur of stemmingswisselingen? Dan kan het helpen om die te vermijden. Dit kunnen signalen zijn dat je bepaalde ingrediënten niet goed verdraagt. Veelvoorkomende triggers zijn koffie, zuivel, gluten en alcohol. In plaats daarvan is het verstandig om te kiezen voor pure, voedzame producten die je lichaam ondersteunen. Denk aan bladgroenten, kleurrijke groenten, paddenstoelen, bessen, kruiden, specerijen, noten en zaden. Ook gezonde vetten zoals olijfolie en avocado en eiwitbronnen zoals grasgevoerd rundvlees, scharrelkip en wilde vis kunnen helpen om ontstekingen te verminderen. Tot de krachtigste ontstekingsremmende voedingsmiddelen behoren zalm, kurkuma, groene thee, gefermenteerde groenten, knoflook en bottenbouillon. Daarnaast dragen vezelrijke groenten en fruit bij aan een gezond microbioom, een belangrijk element in het reguleren van ontstekingen.

Intermittent fasting kan ook helpen om ontstekingen te verminderen. Dit betekent dat je afwisselt tussen periodes van eten en vasten. Probeer minstens 12 uur per dag te vasten, waarbij je alleen water en thee drinkt. Hierdoor krijgt je lichaam de kans om cellen te herstellen en ontstekingen te beperken. Als je af en toe 14 tot 16 uur kunt vasten, versterkt dit het effect nog meer.

Minder stress, betere slaap

Stress en slaapgebrek kunnen je gewrichten meer belasten dan je denkt. Maak daarom tijd voor ontspanning. Meditatie, ademhalingsoefeningen, dankbaarheidritueel of het schrijven in een dagboek kunnen je helpen om tot rust te komen. Maar ook een massage, een wandeling in de natuur, een warm bad met Epsomzout of gewoon iets doen waar je blij van wordt, werkt stressverlagend. Neem bewust tijd voor jezelf en lach vaker. Ontspanning begint vaak bij kleine momenten van plezier.

Goede slaap is net zo belangrijk. Creëer een vaste avondroutine die je helpt te ontspannen en zorg voor een regelmatig slaappatroon. Een fijne, rustige slaapkamer met een goed matras en comfortabel beddengoed helpt je beter te slapen. Streef naar 7 tot 9 uur slaap per nacht. Hier lees je meer over hoe je een gezonde slaaproutine opzet.

Blijf in beweging

Je lichaam is gemaakt om te bewegen. Een inactieve levensstijl kan leiden tot zwakke spieren en stijve gewrichten, wat de kans op pijn en ontstekingen vergroot. Begin je dag met een lichte vorm van beweging, zoals stretchen, yoga of een korte wandeling. Blijf de hele dag door in beweging: rek regelmatig, maak een lunchwandeling, neem de trap in plaats van de lift, kies vaker voor de fiets in plaats van de auto, of zet je favoriete muziek op en dans!

Streef ernaar om minstens 5 dagen per week 20 tot 30 minuten te bewegen, met een combinatie van cardiovasculaire oefeningen, krachttraining en mobiliteitsoefeningen. Dit kan variëren van hardlopen, zwemmen, fietsen, pilates, yoga, gewichtheffen of tai-chi. Kies wat bij jou past en waar je plezier in hebt. Heb je last van ernstige gewrichtsontstekingen? Luister dan goed naar je lichaam en forceer niets.

Zijn er natuurlijke remedies die kunnen helpen?

Bij Physalis geloven we in de kracht van de natuur. Gelukkig zijn er verschillende kruiden en voedingsstoffen die je gewrichten kunnen ondersteunen en ontstekingen kunnen helpen verminderen.

Curcumine, de werkzame stof in kurkuma, is een van de meest onderzochte natuurlijke ontstekingsremmers. Je kunt het toevoegen aan je maaltijden, thee of smoothies, of het als supplement innemen. Gember, een verwante plant, heeft vergelijkbare eigenschappen en wordt vaak in combinatie met kurkuma gebruikt. Boswellia staat ook bekend om zijn verzachtende werking bij gewrichtspijn en wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Een evenwichtige inname van omega 3 en omega 6 vetzuren is belangrijk voor gewrichtsgezondheid. Voedingsmiddelen zoals vette vis, walnoten, lijnzaad, chiazaad en hennepzaad zijn rijk aan omega 3 en helpen ontstekingen te verminderen. Voor extra ondersteuning kan een kwalitatief hoogwaardig omega 3 supplement een goede keuze zijn. Lage vitamine D-niveaus worden in verband gebracht met gewrichtspijn. Omdat veel mensen in het noordelijk halfrond onvoldoende zonlicht krijgen, kan suppletie met deze belangrijke vitamine helpen om de gewrichten te ondersteunen. Een supplement dat deze krachtige stoffen combineert, zoals Physalis Gewrichten+, kan een eenvoudige en effectieve manier zijn om je gewrichten optimaal te ondersteunen.

Conclusie

Gewrichtsontsteking is het resultaat van een combinatie van genetische aanleg, leefstijl en omgevingsfactoren. Door deze beter te begrijpen, kun je de juiste stappen zetten om klachten te verminderen of te voorkomen. Gezonde gewrichten beginnen bij een evenwichtige leefstijl: eet ontstekingsremmend, blijf in beweging, voorkom stress en ondersteun je lichaam met de juiste voedingsstoffen. Zo geef je je gewrichten en botten de beste kans om sterk en soepel te blijven!